Het afgelopen jaar hebben we een belangrijke stap vooruit kunnen zetten in het treurige dossier van de kreeften en krabben. Het zijn ongewervelde dieren die qua uiterlijk en gedrag nog verder van ons afstaan dan de vissen. Ze kunnen niet op een voor de mens herkenbare manier te kennen geven dat ze stress en pijn ervaren, waardoor mensen in het verleden en vaak ook nu nog, denken dat deze dieren helemaal geen bewustzijn hebben en geen pijn en angst kunnen ervaren. In het concept-Besluit houders van dieren dat in 2013 in de Tweede Kamer werd besproken, worden de ongewervelde dieren bewust buitengesloten van beschermende maatregelen! Wij hebben hierop kritisch gereageerd in samenwerking met de Dierencoalitie.
Het wetenschappelijk onderzoek schiet deze dieren te hulp doordat het in de afgelopen jaren overduidelijk heeft aangetoond dat ze wel degelijk over bewustzijn beschikken en ook pijn kunnen ervaren. Hun reacties op pijnprikkels kunnen hierdoor niet langer zoals voorheen als gevoelloze reflexen beschouwd worden, maar voldoen volledig aan de criteria die wetenschappers voor het ervaren van pijn hebben opgesteld. We hebben diverse wetenschappelijke artikelen hierover samengevat en op onze website gepubliceerd.
Een belangrijk criterium voor de aanwezigheid van pijnervaring is dat een dier probeert de pijnprikkels uit de weg te gaan. Dat kan alleen als het over geheugen en bewustzijn beschikt. Uit het onderzoek blijkt niet alleen dat krabben pijnprikkels proberen te ontwijken, maar ook in staat zijn om de voor- en nadelen van bepaalde situaties tegen elkaar af te wegen. Ze kunnen bijvoorbeeld het nadeel van het opgeven van een veilige schuilplaats waarin ze worden blootgesteld aan elektrische schokken, afwegen tegenover het nadeel van een minder riante schuilplaats, die echter wel het voordeel biedt dat daar geen elektrische schokken worden toegediend. Het gedrag van kreeften en krabben verschilt dan ook niet principieel van dat van gewervelde dieren inclusief de mens, zo luidt de conclusie van een reeks vooraanstaande onderzoekers. De onderzoekers pleiten er geregeld voor dat hun onderzoeksresultaten serieus genomen moeten worden en dat kreeften en krabben op een fatsoenlijke manier worden behandeld. Dus zeker niet levend koken!
Ruwe en onbetrouwbare methode
De staatssecretaris van Economische Zaken, Sharon Dijksma, verantwoordelijk voor dierenwelzijn, toonde vlak voor het notaoverleg in de Tweede Kamer over een reeks van dierenwelzijnsproblemen op 2 december 2013 weinig animo om zich met het levend koken van kreeften en krabben bezig te houden. Ze bleek niet op de hoogte van het wetenschappelijk onderzoek en stelde zelfs dat de horeca zelf al begonnen was om de dieren diervriendelijk te doden, namelijk door ze een ijzeren pen of mes door hun hersenen te duwen. Een wel erg ruwe en onbetrouwbare methode! We hebben vervolgens haar en de leden van de Tweede Kamer uitvoerig op de hoogte gesteld van de werkelijke stand van zaken. Daarna heeft ze toch nog besloten een aangenomen motie van de Partij voor de Dieren uit te voeren om serieus te onderzoeken of de kreeften en krabben met behulp van een elektrisch verdovingsapparaat eerst pijnloos verdoofd kunnen worden. Dergelijke apparaten zijn namelijk al geruime tijd op de markt in Engeland, de Verenigde Staten en Noorwegen. We hebben hierover contact gehad met een van de fabrikanten van zo’n apparaat, Crustastun geheten. We hebben natuurlijk het liefst dat deze dieren helemaal niet gegeten en gedood behoeven te worden, maar dat is weer een geheel ander verhaal.
Petitie
Het thema kreeften en krabben is na de bespreking in de Tweede Kamer meerdere malen door de media opgepikt. We hebben over dit onderwerp diverse artikelen geschreven op websites en in de sociale media. Ook hebben we een petitie gestart om het levend koken van genoemde dieren te verbieden. De petitie is inmiddels door ruim 4.000 mensen ondertekend en zal op zeker moment worden aangeboden aan de staatssecretaris. Verder hebben we onder andere (tevergeefs) een Delftse studentenvereniging gevraagd om voor haar jaarlijkse feest niet enkele duizenden kreeften levend te laten koken ter verhoging van de feestvreugde.
Dit artikel is gepubliceerd in 2014 in het magazine Vissenwelzijn. Bekijk hier het volledige magazine.