Hebben vissen een bewustzijn? En is het echt waar dat een vis een geheugen van 2 seconden heeft? De afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar de intelligentie en het bewustzijn van vissen. De conclusie: vissen zijn een stuk slimmer dan je denkt. Bovendien zijn ze een stuk socialer.
Het geheugen van een vis
Dankzij decennia van wetenschappelijk onderzoek is inmiddels veel bekend over het leervermogen en het geheugen van vissen. Die blijken veel beter te zijn dan de meeste mensen denken. Je hoort weleens dat vissen een geheugen van 2 seconden hebben, maar niets is minder waar: hun langetermijngeheugen is goed ontwikkeld. Ook kunnen ze nieuwe dingen leren.
En dat is niet voor niets, want net als andere dieren hebben vissen hun geheugen hard nodig. Bijvoorbeeld om zich te kunnen oriënteren in hun leefomgeving, die een ingewikkelde structuur bezit door de vaak verspreide ligging van paai-, foerageer- en rustgebieden en de plekken waar predatoren zijn.
Vissen zijn sociaal
Ook zien we dat vissen beschikken verder over een goed ontwikkeld waarnemings- en leervermogen. Veel vissen leren niet alleen door hun eigen goede en slechte ervaringen, maar ook door te kijken naar hoe hun soortgenoten zich gedragen. Bijvoorbeeld hoe die predatoren herkennen, ontdekken en ontwijken. Uit het gedrag van soortgenoten kunnen vissen de ernst van gevaren afleiden. Maar ze leren ook anderen dingen, zoals de vondst van prooidieren en foerageergebieden.
Dat maakt hen behoorlijk sociaal. Maar hun sociale capaciteiten gaan verder: ze kunnen binnen een school de individuele vissen herkennen en het sociale prestige van hun soortgenoten beoordelen. Met andere woorden, ze zien hoe hun soortgenoten in de groep liggen.
Vissen hebben bewustzijn
Kortom, op grond van de huidige stand van de wetenschap concluderen wetenschappers dat het leervermogen van vissen opmerkelijk overeenkomt met dat van gewervelde dieren (dat wil zeggen dieren met een inwendig skelet) op het land. Vissen hebben bewustzijn: ze onthouden belangrijke zaken en zijn opvallend sociaal. Ze lijken daarom een stuk meer op ons veel mensen denken.
Benieuwd in hoeverre vissen pijn kunnen ervaren? Lees dan de pagina Voelen vissen pijn?
Wil je Stichting Vissenbescherming helpen om het welzijn van vissen te verbeteren? Bekijk dan de pagina Hoe kan ik helpen?
Literatuur: Keven N. Laland, Culum Brown en Jens Krause, Learning in Fishes: from three-second memory to culture. FISH and FISHERIES 2003 nr. 4, p. 199-202; Culum Brown & N. Laland, Social learning in fishes: a review. FISH and FISHERIES 2003 nr. 4, p. 280-288.