De bedoeling van het Akkoord voor de Noordzee (NZA) is overeenstemming te krijgen over
het gebruik van het Nederlandse deel van de Noordzee. De betrokkenen, rijk,
energiebedrijven, visserijorganisaties, zeehavens en milieu- en natuurorganisaties wilden
met elkaar afspreken wie wat waar mag doen in de Noordzee. Dat is maar gedeeltelijk
gelukt, de vissers tekenden niet.
Op 19 juni 2020 waren de (andere) onderhandelaars eruit. Op 3 februari 2021 accepteerde
de Tweede Kamer het akkoord. Het gaat om afspraken over de bouw van windmolens op
zee, visserij en milieu en natuur. Het Noordzeeakkoord valt onder de minister van
Infrastructuur en Waterstaat.
Een meerderheid van de vissers vindt dat er te veel visgronden worden gesloten met de
groei van energieparken en natuurgebieden. Vissers hebben ruimte nodig, stellen ze.
Bovendien wil het akkoord dat de vissersvloot wordt gesaneerd, maar vissers die blijven
krijgen te weinig steun naar hun zin. VisNed, de Nederlandse kottervereniging, is over de
kwestie zelfs uit elkaar gevallen.
Naast het Noordzeeakkoord is de Kottervisie opgesteld door het ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De regering stelt 45 miljoen euro beschikbaar voor
vernieuwingen in de visserij en 74 miljoen voor sanering van de vloot. Maar de vissers zijn
niet tevreden blijkt uit de brief van 28 juni 2021 van de minister aan de Kamer. De minister
wil een Innovatie Systeem Analyse (ISA) opstellen voor de ontwikkeling van flexibeler
vangsttechnieken en zero impact van kotters wat betreft emissies, bodemberoering, afval en
bijvangst. Maar ze laat innovaties voornamelijk over aan de ondernemers.
Het LNV heeft met de garnalenvissers ook een toekomstperspectief voor de garnalenvisserij
opgesteld, met een mogelijke sanering die op de Noordzee kan bijdragen aan de
ecologische versterking van de kustzone. Garnalen worden dicht op de kust gevangen.
In totaal komt er € 200 miljoen voor een transitiefonds ter ondersteuning van de natuur-,
voedsel- en energietransities. In 2023 wordt de uitvoering van het transitiefonds
geëvalueerd.
Een probleem bij maatregelen voor vissers is dat ze moeilijk zijn te handhaven. Er wordt
gewerkt aan verbetering van de inspectie, onder meer met vliegtuigen, verhogen van de
locatiebepaling (met het Vessel Monitoring Systeem), een black box aan boord, controle op
het motorvermogen en op de aanlandplicht. Vissers zijn kennelijk nogal geneigd de regels te
ontduiken.
Een apart probleem voor de vissers is de Brexit, ze mogen niet meer vissen in Britse
wateren. Daarvoor is de Brexit Adjustment Reserve (BAR) in het leven geroepen, de minister
is in onderhandeling met de Europese Commissie over financiële hulp.
Het NZA, dat loopt tot 2030, is ook bedoeld om een bijdrage te leveren aan het
klimaatakkoord van Parijs. Voor natuurgebieden zijn afspraken gemaakt over het percentage
gebied waar geen bodem beroerende visserij mag plaatsvinden (13,7% in 2023 en oplopend
naar 15% in 2030). Specifieke afspraken zijn gemaakt over onder andere het Friese Front,
een Natura 2000-gebied bestaande uit de Waddenzee en het gebied ten noorden van de
Waddeneilanden. De grens ligt ongeveer 80 km uit de kust van het vaste land.
De winning van olie en gas op zee blijft beperkt tot onder het niveau van de binnenlandse
gasconsumptie.